प्रधानमंत्री श्रमयोगी मानधन योजना संपूर्ण माहिती..
प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजना, ऑनलाइन अर्ज, लाभ, पात्रता संपूर्ण माहिती मराठी
भारत देशाचा विचार केला असता आपल्या कडील मोठ्या लोकसंख्येत, कामगारशक्ती विविध क्षेत्रांमध्ये विभागली गेली आहे, यामध्ये असंघटीत कामगारांचे प्रमाण मोठ्या संख्येने आहे, तसेच संघटीत क्षेत्रातील रोजगाराच्या संधी दिवसेंदिवस कमी होत आहेत. या असंघटीत कामगारांचे जीवन अत्यंत कष्टाचे असूनही हे असंघटीत कामगार देशाच्या अर्थव्यवस्थेचा मुख्य कणा आहे, म्हणजेच संपूर्ण आर्थिक क्षेत्रात असंघटीत क्षेत्रातील कामगारांचे योगदान अत्यंत मोलाचे आहे. देशाच्या आणि समाजाच्या अर्थव्यवस्थेत महत्वपूर्ण योगदान देणारे असंघटीत कामगार अनेक मुलभूत सुविधांपासून वंचित राहतात, त्यांचे जीवन सुखी आणि समृध्द व्हावे तसेच सामाजिक न्यायाचा खऱ्या अर्थाने प्रसार व्हावा, कामगारांच्या राहणीमानाचा दर्जा उंचावावा, जेणेकरून त्यामुळे उत्पादकता वाढावी, पर्यायाने देशाचा आर्थिक विकास व्हावा यासाठी असंघटीत कामगारांचे कल्याण व्हावे त्याचप्रमाणे त्यांना कामातील सुरक्षितता आणि त्यांच्या कुटुंबियांना सामाजिक सुरक्षा देण्यासाठी केंद्र सरकार आणि राज्य सरकार अनेक योजना राबवत आहे.
प्रधान मंत्री श्रम योगी मान-धन (PM-SYM) हे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी फेब्रुवारी 2019 मध्ये कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाच्या अंतर्गत सुरू केले होते. ते गुजरातमधील वस्त्राल येथे सुरू करण्यात आले होते. PM-SYM ही जगातील सर्वात मोठी पेन्शन योजना आहे. प्रधान मंत्री श्रम योगी मान-धन ही केंद्रीय क्षेत्रातील योजना आहे जी असंघटित कामगारांच्या वृद्धत्व संरक्षण आणि सामाजिक सुरक्षेसाठी सुरू करण्यात आली आहे.
प्रधान मंत्री श्रम योगी मानधन योजना ही असंघटित कामगारांच्या वृद्धत्व संरक्षण आणि सामाजिक सुरक्षेसाठी असलेली महत्वपूर्ण सरकारी योजना आहे. असंघटित कामगार हे मुख्यतः घरातील कामगार, रस्त्यावरील विक्रेते, मध्यान्ह भोजन कामगार, हेड लोडर, वीटभट्टी कामगार, मोची, चिंध्या वेचणारे, घरगुती कामगार, धोबी, रिक्षाचालक, भूमिहीन मजूर, स्वत:चे खाते कामगार, असे काम करतात. शेतीतील कामगार, बांधकाम क्षेत्रातील कामगार, विडी कामगार, हातमाग कामगार, चामडे कामगार, दृकश्राव्य कामगार किंवा तत्सम इतर व्यवसायातील कामगार. 42 कोटी अशाप्रकारचे देशात जवळपास असंघटीत कामगार आहेत.
ही योजना एक ऐच्छिक आणि अंशदायी पेन्शन योजना आहे, या योजनेच्या अंतर्गत लाभार्थ्याला 60 वर्षे वय झाल्यानंतर दरमहा रु. 3000/- ची किमान खात्रीशीर पेन्शन मिळेल आणि लाभार्थीचा मृत्यू झाल्यास, लाभार्थीच्या जोडीदारास 50% मिळण्याचा हक्क असेल. कौटुंबिक पेन्शन म्हणून पेन्शन. कौटुंबिक पेन्शन फक्त जोडीदारालाच लागू आहे. वाचक मित्रहो, आज आपण केंद्र शासनाच्या प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन पेंशन योजना 2023 संबंधित संपूर्ण माहिती पाहणार आहोत.
प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजना 2023 संपूर्ण माहिती मराठी
असंघटित कामगारांसाठी वृद्धावस्थेतील संरक्षण सुनिश्चित करण्यासाठी, भारत सरकारने असंघटित कामगारांसाठी प्रधान मंत्री श्रम योगी मानधन (PM-SYM) नावाची पेन्शन योजना सुरू केली आहे. असंघटित कामगार हे प्रामुख्याने घरगुती कामगार, रस्त्यावरील विक्रेते, मध्यान्ह भोजन कामगार, हेड लोडर, वीटभट्टी कामगार, मोची, चिंध्या वेचणारे, घरगुती कामगार, धोबी, रिक्षाचालक, भूमिहीन मजूर, स्वतःचे खातेदार, शेतमजूर म्हणून काम करतात. बांधकाम कामगार, विडी कामगार, हातमाग कामगार, चामडे कामगार, दृकश्राव्य कामगार आणि इतर तत्सम व्यवसाय ज्यांचे मासिक उत्पन्न रु. 15,000/ प्रति महिना किंवा त्यापेक्षा कमी आहे आणि ते 18-40 वर्षे वयोगटातील आहेत. त्यांना नवीन पेन्शन योजना (NPS), कर्मचारी राज्य विमा महामंडळ (ESIC) योजना किंवा कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना (EPFO) अंतर्गत समाविष्ट केले जाऊ नये. पुढे, तो/ती आयकरदाता नसावा.
 |
| प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजना 2023 |
प्रधान मंत्री श्रम योगी मान-धन ही एक ऐच्छिक आणि योगदान देणारी पेन्शन योजना आहे ज्याचा उद्देश असंघटित कामगारांना तसेच वृद्धांना सुरक्षा आणि संरक्षण प्रदान करणे आहे. या योजनेचा देशातील सुमारे ४२ कोटी असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना फायदा होणार आहे.
ही योजना असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना लाभ मिळवून देण्याच्या उद्देशाने आहे आणि त्यात रस्त्यावर विक्रेते, रिक्षाचालक, शेती कामगार, मध्यान्ह भोजन कामगार, बांधकाम कामगार किंवा तत्सम व्यवसायातील कामगारांचा समावेश आहे. देशात असे 42 कोटी असंघटित कामगार आहेत. या योजनेंतर्गत, वयाच्या 60 नंतर लाभार्थीला रु. 3000/- एक आश्वासित मासिक पेन्शन मिळेल आणि 50% निवृत्तीवेतन लाभार्थीच्या मृत्यूनंतर कुटुंब निवृत्ती वेतन म्हणून लाभार्थीच्या जोडीदारास देय असेल.
PMSYM अंतर्गत कोणत्या वयाच्या व्यक्तीला किती योगदान द्यावे लागेल?
18 ते 28 वयोगटासाठी
कामगार मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, 18 वर्षांच्या अर्जदाराला दरमहा 55 रुपये जमा करावे लागतील. 19 वर्षांच्या अर्जदाराला 58 रुपये जमा करावे लागतील. 20 वर्षांच्या व्यक्तीला 61 रुपये जमा करावे लागतील. 21 वर्षांच्या व्यक्तीला 64 रुपये जमा करावे लागतील. अर्ज करताना वय 22 वर्षे असल्यास त्यांना दरमहा 68 रुपये जमा करावे लागतील. जर वय 23 वर्षे असेल तर त्यांना मासिक 72 रुपये जमा करावे लागतील. जर वय 24 वर्षे असेल तर मासिक हप्ता रु.76 भरावा लागेल. अर्ज करताना वय 25 वर्षे असल्यास, अर्जदाराला दरमहा 80 रुपये जमा करावे लागतील. 26 वर्षांच्या व्यक्तीला योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी दरमहा 85 रुपये द्यावे लागतील. 27 वर्षांच्या व्यक्तीला दरमहा 90 रुपये द्यावे लागतील. 28 वर्षांच्या व्यक्तीला दरमहा 95 रुपये हप्ता भरावा लागेल.
29 ते 40 वयोगटातील अर्जदाराला इतका हप्ता भरावा लागेल
29 वर्षांच्या अर्जदाराला दरमहा 100 रुपये जमा करावे लागतील. 30 वर्षांच्या अर्जदाराला दरमहा 105 रुपये जमा करावे लागतील. 31 वर्षांच्या अर्जदाराला 110 रुपये जमा करावे लागतील. 32 वर्षांच्या अर्जदाराला दरमहा 120 रुपये जमा करावे लागतील. 33 वर्षांच्या अर्जदाराला दरमहा 130 रुपये जमा करावे लागतील. 34 वर्षांच्या अर्जदाराला दरमहा 140 रुपये जमा करावे लागतील. जर वय 35 वर्षे असेल तर त्यांना दरमहा 150 रुपये जमा करावे लागतील. 36 वर्षांच्या अर्जदाराला दरमहा 160 रुपये द्यावे लागतील, सरकारही तेवढीच रक्कम देईल. योजनेत अर्ज करण्यासाठी 37 वर्षीय व्यक्तीला दरमहा 170 रुपये द्यावे लागतील. 38 वर्षांच्या व्यक्तीला दरमहा 180 रुपये द्यावे लागतील. 39 वर्षांच्या व्यक्तीला दरमहा 190 रुपये द्यावे लागतील. तुमचे वय 40 वर्षे असल्यास तुम्ही या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्ज करू शकता. तुम्हाला दर महिन्याला 200 रुपये जमा करावे लागतील.
PMSYM अंतर्गत दरमहा 55 रुपये जमा केल्यावर तुम्हाला वार्षिक 36 हजार पेन्शन मिळेल,
- सरकार मजूर आणि मजुरांसाठी अनेक योजना राबवत आहे. हि एक पेन्शन योजना आहे ज्यामध्ये तुम्ही फक्त 2 रु. पेक्षा कमी गुंतवून वार्षिक 36 हजार रुपयांच्या पेन्शनचा लाभ मिळवू शकता.
- केंद्रातील मोदी सरकार देशातील असंघटित क्षेत्रातील कामगार वर्गासाठी विविध योजना राबवत आहे. या योजनांद्वारे सरकार मजूर आणि मजुरांना आर्थिकदृष्ट्या मजबूत करून त्यांचे भविष्य सुरक्षित करण्याचा प्रयत्न करत आहे. केंद्र सरकारचे एक अतिशय महत्वपूर्ण पेन्शन योजना आहे, ज्याचे नाव आहे प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजना (PM श्रम योगी मानधन योजना).
- प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजनेंतर्गत, मजूर केवळ 2 रुपये गुंतवून वार्षिक 36,000 रुपये पेन्शन मिळवू शकतात.
- या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुमच्याकडे बँक खाते आणि आधार कार्ड असणे आवश्यक आहे. तुमचे बँकेत बचत खाते आणि आधार कार्ड असणे आवश्यक आहे.
- त्यानंतरच तुम्ही या योजनेत तुमची नोंदणी करू शकता. यामध्ये तुम्हाला दरमहा 55 रुपये द्यावे लागतील. तुम्ही 60 वर्षांचे झाल्यावर तुम्हाला पेन्शन मिळू लागेल. दररोज 2 रुपये जमा करून, तुम्ही दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन मिळवू शकता.
- केंद्र सरकारने देशातील कामगार, मजूर तसेच रस्त्यावरील फेरीवाले, रिक्षाचालक, बांधकामात गुंतलेले मजूर आणि इतर तत्सम कामात गुंतलेले कामगार यांना गृहीत धरले आहे. असंघटित क्षेत्रातील कामगारांचे वृद्धापकाळ सुरक्षित करणे हा या योजनेचा उद्देश आहे.
- योजनेचा लाभ 18 ते 40 वर्षे वयोगटातील नागरिक लाभ घेऊ शकतात. समजा तुम्ही 18 वर्षांचे आहात आणि तुम्हाला या योजनेत सामील व्हायचे असेल तर तुम्हाला दरमहा 55 रुपये प्रिमियम भरावा लागेल, म्हणजे दररोज 2 रुपयांपेक्षा कमी. तुम्हाला एका वर्षात 36,000 रुपये पेन्शन मिळू शकेल.
- 40 वर्षे वयाच्या व्यक्तीला दरमहा 200/- रुपये म्हणजे दररोज 6.50 रुपये वाचवावे लागतील. या योजनेच्या अंतर्गत अर्ज करणाऱ्या नागरिकाचे मासिक उत्पन्न 15 हजार रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे. यासाठी कामगार विभागाच्या कार्यालयाव्यतिरिक्त एलआयसी आणि ईपीएफओची श्रमिक सुविधा केंद्रे करण्यात आली आहेत.
- या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कामगारांना कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) मध्ये स्वतःची नोंदणी करावी लागेल. नोंदणीसाठी आधार कार्ड, बचतीचे पासबुक किंवा जन धन बँक खाते, मोबाईल क्रमांक असणे आवश्यक आहे. तुम्हाला संमतीपत्र द्यावे लागेल. ते बँक खात्यात जमा करावे लागेल. बँकेला माहिती देताच, मजुरांच्या खात्यातून पैसे कापले जातील आणि दर महिन्याला पीएम श्रम योगी मान धन पेन्शन योजनेच्या खात्यात जमा केले जातील.
- ही एक ऐच्छिक आणि अंशदायी पेन्शन योजना आहे, ज्या अंतर्गत ग्राहकाला खालील फायदे मिळतील:
- किमान विमा निवृत्तिवेतन: PM-SYM अंतर्गत प्रत्येक ग्राहकाला, 60 वर्षांचे वय पूर्ण केल्यानंतर प्रति महिना रु. 3000/- ची किमान खात्रीशीर पेन्शन मिळेल.
- कौटुंबिक निवृत्ती वेतन: निवृत्तीवेतनाच्या प्राप्तीदरम्यान, सदस्याचा मृत्यू झाल्यास, लाभार्थीच्या जोडीदारास लाभार्थ्याला मिळालेल्या पेन्शनपैकी 50% कुटुंब निवृत्ती वेतन म्हणून मिळण्याचा हक्क असेल. कौटुंबिक पेन्शन फक्त जोडीदारालाच लागू आहे.
प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजना 2023 उद्देश्य
कोरोना महामारीच्या प्रादुर्भावाचा सर्वाधिक परिणाम असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या लोकांच्या जीवनावर झाला आहे, ज्याचा निष्कर्ष असा आहे की, या सर्वांना अजूनही आपले जीवन व्यवस्थितपणे जगता आलेले नाही. त्यामुळे त्यांचे पुढचे आयुष्य चांगले जावो, या शुभेच्छा देत सरकारने श्रम योगी मानधन योजना 2023 सुरू केली आहे. असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या नागरिकांना पेन्शन मिळवून देणे हा या मागचा मुख्य उद्देश आहे.
PMSYM योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना वयाच्या 60 वर्षांनंतर पूर्ण करू शकणार्‍या 3000 रु.ची पेन्शन रक्कम देऊन आर्थिक सहाय्य करणे आहे. श्रमयोगी मानधन योजना 2023 द्वारे श्रमयोगी स्वावलंबी आणि सक्षम बनवणे. भारत सरकार आपल्या सरकारी योजनांद्वारे सर्व गरीब आणि मजुरांना लाभ आणि आर्थिक मदत करू इच्छित आहे.
काहीवेळा या कामगारांकडे मूलभूत आरोग्य सेवा मिळविण्यासाठीही पैसे नसतात. त्यांच्यावर किंवा त्यांच्या कुटुंबीयांवर कोणतीही आपत्कालीन परिस्थिती उद्भवली, तर त्या परिस्थितीत पैशांची कमतरता ही मोठी समस्या निर्माण करते. या कामगारांचे कामाचे ठिकाणही सुरक्षिततेच्या दृष्टिकोनातून समाधानकारक नाही. 10-10 तास काम करूनही त्यांना 250 ते 500 रुपये मजुरी दिली जाते. जेव्हा या वर्गातील व्यक्ती म्हातारी होऊ लागते. मग त्या परिस्थितीत इतके काम करण्याची त्याची क्षमता नसते. प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन पेन्शन योजना 2023 लागू झाल्यानंतर या वर्गातील लोकांच्या जीवनात अनेक अडचणी कमी होण्यास मदत झाली आहे.
प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन पेन्शन योजना 2023 साठी, सरकारने अर्थसंकल्पात 500 कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे. यासोबतच कार्यवाहक अर्थमंत्री पीयूष गोयल यांनीही ही माहिती दिली आहे. गरज भासल्यास या योजनेसाठी वाटप केलेल्या रकमेतही वाढ करता येईल. त्यांनी आशा व्यक्त केली आहे की पुढील पाच वर्षांतच प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन पेन्शन योजना 2023 चा परिणाम आणि फायदे मोठ्या प्रमाणात दिसायला लागतील. आणि असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या सुमारे 10 कोटी लोकांना या योजनेचा लाभ होणार आहे.
प्रधानमंत्री वय वंदना योजना
