डोळयाच आरोग्य कस संभाळाव?

 डोळयाच आरोग्य कस संभाळाव? 

आधुनिक वातावरणात अशा अनेक गोष्टी आहेत ज्यामुळे दृष्टी कमजोर होऊ शकते. काही वेळा डोळ्यांची कमजोरी आनुवंशिकतेमुळेही होते. याशिवाय खराब जीवनशैली आणि पौष्टिक आहाराचे सेवन ही दृष्टी कमजोर होण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते.तुमचे डोळे हे तुमच्या चेहऱ्याची सर्वात आकर्षक वैशिष्ट्ये आहेत. ते केवळ एक दृश्य अवयव आहेत जे आपल्याला जग पाहण्यास मदत करतात. ते हसतात, हसतात, रडतात, जेव्हा शब्द अयशस्वी होतात तेव्हा आपले डोळे आपल्या भावना आणि विचार सुंदरपणे व्यक्त करतात. म्हणून, आपल्या दृष्टीचे संरक्षण करणे ही आपल्या जीवनाची गुणवत्ता राखण्यासाठी आपण करू शकणार्‍या सर्वात महत्वाच्या गोष्टींपैकी एक आहे.

परंतु दुर्दैवाने, बहुतेक लोक त्यांच्या चेहऱ्याकडे जितके लक्ष देतात तितके त्यांच्या डोळ्यांबद्दल विचार करत नाहीत. शिवाय, आपली कठोर जीवनशैली, विषारी वातावरण आणि अयोग्य आहार यामुळे परिस्थिती आणखी बिघडते. या सर्व गोष्टींमुळे सुरकुत्या, काळी वर्तुळे, चेहऱ्यावर सूज येणे इ. आजकाल सामान्य समस्या झाल्या आहेत. याव्यतिरिक्त, दृष्टी कमी होण्याचा धोका देखील वयानुसार वाढतो.

 आज आपण या लेखाच्या माध्यमातून डोळ्याचे आरोग्य कसे जोपासायला याचा परामर्श घेण्याचा प्रयत्न करू यात.

आहार:-

 डोळ्यांच्या उत्तम आरोग्यासाठी आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असलेला पौष्टिक आहार घ्यावा.

१) आहार असा असावा. व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ए आणि बीटा कॅरोटीन असलेले पदार्थ खा, जसे की गाजर, सर्व लिंबूवर्गीय फळे इ. व्हिटॅमिन-अ साठी गव्हाचे पदार्थ आणि शेंगदाणे, बदाम यासारख्या पदार्थाच सेवन करा.

२) हिरव्या पालेभाज्या आणि कडधान्यांचे सेवन करा.

३) ओमेगा-३ फॅटी ऍसिडचे सेवन डोळ्यांसाठी खूप महत्वाचे आहे. म्हणूनच जवसाच्या बिया खा.

४) रताळ्याचाही आहारात समावेश करा. हे बीटा कॅरोटीन आणि व्हिटॅमिन-ई चा चांगला स्रोत आहे.

डोळ्यांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यासाठी काही घरगुती उपाय:-

सर्वसाधारणपणे, लोक डोळ्यांचे आरोग्य वाढवण्यासाठी प्रथम घरगुती उपाय करतात. तज्ञांनी सुचवलेल्या अशाच काही घरगुती उपायांबद्दल मी येथे बोलणार आहोत, ज्याच्या वापराने डोळ्यांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यासाठी उपयोग होईल.

१. मधाचे मिश्रण डोळ्यांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यासाठी फायदेशीर आहे.

आवळ्याचा ताजा रस रोज सकाळी मधासोबत प्या किंवा रात्री झोपण्यापूर्वी एक चमचा आवळा पावडर पाण्यासोबत खा.

२. डोळ्यांची दृष्टी वाढवण्यासाठी गाजर फायदेशीर आहे.

नियमितपणे कोशिंबीर सारखे कच्चे गाजर खाणे आणि त्याचा रस पिणे यामुळे दृष्टी वाढण्यास मदत होते.याशिवाय गाजर आणि आवळ्याचा रस एकत्र प्यायल्याने दृष्टी सुधारते.

३. बदाम आणि मनुका यांचे मिश्रण डोळ्यांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यासाठी फायदेशीर आहे.

6-7 बदाम, 15 मनुके आणि दोन अंजीर रात्रभर पाण्यात भिजवून ठेवा. सकाळी उठून ते रिकाम्या पोटी खा. यामध्ये फायबर आणि जीवनसत्त्वे चांगल्या प्रमाणात असतात ज्यामुळे डोळे निरोगी राहतात.

४. त्रिफला डोळ्यांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यासाठी फायदेशीर आहे.

एक चमचा त्रिफळा पावडर पाण्यात टाकून रात्रभर राहू द्या. दुसऱ्या दिवशी सकाळी हे पाणी गाळून डोळे धुवा. एका महिन्यात दृष्टी सुधारण्यास सुरवात होते.

५. देशी तूप डोळ्यांचे आरोग्य चांगले ठेवण्यासाठी फायदेशीर आहे.

आयुर्वेदानुसार देसी तूप तुम्हाला अनेक आरोग्य समस्यांवर उपचार करण्यास मदत करू शकते. हे तूप जीवनसत्त्वे आणि खनिजांनी भरलेले असते ज्यामुळे तुमची दृष्टी सुधारते. दृष्टी सुधारण्यासाठी डोळ्यांना तूप लावून काही मिनिटे मालिश करावी.

डोळ्यांच्या आजारांची कारणे:-

उष्णाभितप्तस्थ जलप्रवेशाद्दुरेक्षणात् स्वप्नविपर्य्याच्च | स्वेदाद्रजोधूमनिषेवणछर्देर्विघाताव्दमनातियोगात् ||१||

द्रवान्नपानातिनिषेवणाच्च विण्मुत्रवातक्रमनिग्रहाच्च | प्रसक्तसंरोदनशोककोपाच्छिरोभिघातादतिमद्यपानात् ||२||

तथा ऋतुनाच्च विपर्य्ययेण क्लेशाभिघातादतिमैथुनाच्च| बाष्पग्रहात् सूक्ष्मनिरीक्षणाच्च नेत्रे विकारान् जनयन्ति दोषाः||

वंगसेन नेत्ररोगाधिकार

गरमीमुळे व्याकुळ होऊन जलात प्रवेश केल्याने, दुरचे पदार्थ वस्तु नेहमी पाहील्यास, दिवसा झोपल्याने, रात्री जागरण केल्याने, डोळ्यात घाम धुळ व धुर गेल्याने, उलटीचा वेग अडविल्याणे किंवा अत्याधिक उलट्या झाल्या असता, पातळ अन्नपानाचे अधिक सेवन केल्याने, मल मुत्र आणि अधोवायुचे वेग नेहमी अडविल्याणे, शोक किंवा राग अधिक केल्याने, डोक्याला मार लागल्याने, अत्याधिक मद्यसेवनाने, ऋतुविपरीत आचरण केले असता, डोळ्याला क्लेश त्रास दिल्याने, डोळ्याला मार लागल्याने, मैथुनाचा अत्यधिक वापर केल्याने, अश्रुचे वेग अडविल्याणे, बारीक सुक्ष्म पदार्थ नेहमी पाहणे आदी कारणांमुळे वातादी दोष अनेक प्रकारचे दारूण रोग उत्पन्न करतात.

उत्तम नेत्रांसाठी:-

निरोगी असतानाही डोळे चांगले राहण्यासाठी नेहमी पुढील पदार्थांचे सेवन करावे.

सातु, गहु, साठीसाळीचे तांदुळ व हरीक ही १ वर्ष जुनी धान्यें व मुग वैगेरे कफ व पित्त यांचा नाश करणारी धान्यें ही तुपासह खावे.

अशाच प्रकारे भाज्या, डांळीब, खडीसाखर, सैंधव मीठ, मनुका हे पदार्थ, प्यावयास पावसाचे पाणी, पादत्राण्यांचा उपयोग आणि शास्रोक्त रितीने शोधन(शरीरशुध्दी) आदींनी नेत्रांचे आरोग्य सुस्थितीत राहते.

नेत्रांसाठी अन्य उपाय:-

आयुर्वेदीय शास्रानुसार पायांमध्ये दोन मोठ्या शिरा असुन त्या पुढे डोळ्यापर्यंत गेल्या आहेत. त्यामुळेच पायांस लावलेले तुप तैल उटणे लेप आदींचे काम डोळ्यापर्यंत होते.

मलोत्पत्ती, तळपायाला उष्ण (गरम) स्पर्श, पायांस नेहमी तुडवुन, दाबुन घेणे या कारणांनी नाड्या बिघडल्या तर डोळ्यासही विकार उत्पन्न करतात. म्हणुनच पादत्राने घालणे, पायांस तुप लावने व पाय धुणे हे प्रकार डोळ्यास हितकारक असतात. त्यांचा नेहमी वापर करावा.